Yazılımcılar Türkiye’yi terk ederken

    0

    “Bundan iki yıl önce, bir gün iş teklifinde bulunabileceğimiz yazılımcıların listesini çıkarmıştık,” diye anlatıyor yazılım kiralama alanında faaliyet gösteren internet şirketinin yöneticisi, “Listemizde 20 kişi vardı. Aradan iki yıl geçti. Kadromuzu genişletebilecek kaynağı nihayet bulduğumuzda gördük ki, listedeki 20 yazılımcıdan 18’i çoktan yurtdışına göç etmiş.”

    Yazılımcılar birer, ikişer Türkiye’yi terk ediyor. Bunda şaşıracak bir şey yok belki de. Türkye’de olduğu gibi Batı ülkelerinde de sonu gelmeyen bir yazılımcı açığı var. Küresel kapitalizmin küresel emekçileri onlar ne de olsa.

    Ama düne kadar burada kalmayı tercih ediyorlardı. Burası önünde sonunda kendi memleketleriydi, sevdikleri insanlar, anaları, babaları buradaydı, şimdi durduk yerde ne gerek vardı vs.

    Hava bir süre önce değişti.

    “Bizim şirketten son dönemde dört kişi yurtdışına gitti,” diyor, “Fintech” olarak adlandırılan finans teknolojileri sektörünün önde gelen şirketlerinden birinin kurucusu, “İşin garibi, daha yüksek ücrete gitmiyorlar. Üç aşağı beş yukarı aynı paraları alıyorlar gittikleri yerde. Avrupa’nın daha pahalı olduğunu düşünecek olursanız, hayat standartlarında ciddi bir düşüşü göze alarak gidiyorlar.”

    “Neden gidiyorlar öyleyse?”

    “Asıl mesele gelecek kaygısı. Mesela İsveç’e giden bir yazılımcının çocuğu TEOG’da iyi puan alamamıştı. Kaydı İmam Hatip Lisesi’ne çıkınca gitme kararı verdiler. Çocuk yeni okulunda İsveççe, İngilizce ve Almanca öğreniyor şimdi.”

    Veriler de onun ve yazılım kiralama alanında faaliyet gösteren şirketin yöneticisinin anlattıklarını doğruluyor. Yiğit Güneli, Fatih Erikli, Kemal Soylu tarafından kitle kaynak yöntemiyle derlenen ve Hana Kamer tarafından görselleştirilen verilere göre yurtdışına gidenler arasında bilgi teknolojileri çalışanları büyük çoğunluğu oluşturuyor: (Grafik, yurtdışına gidenlerin mesleklerini ve gittikleri ülkeleri gösteriyor. IT olarak adlandırılan meslek, Bilgi Teknolojileri. Yani yazılımcıların da yer aldığı grup.)

    Yukarıdaki grafik, yaklaşık bir yıl öncesinin verilerini yansıtıyor. Bu yazıyı yazarken, son durumu öğrenmek için verileri derleyen ekipten Yiğit Güneli’yle iletişime geçerek tablonun değişip değişmediğini sordum. Hayır, pek değişen bir şey yoktu. Araştırmada son durum, geçen hafta sonu itibarıyla şöyleydi:

    Yurtdışan gidenlerin mesleki dağılımı

    IT              1095

    Mühendislik   573

    Akademi    327

    Öğrenci   250

    Pazarlama 180

    Diğer   165

    Sanat  152

    Tasarım  144

    Finans  138

    Sağlık   135

    Mimar   134

    Medya, iletişim, yayıncılık    111

    İş ve yönetim  49

    Hukuk   43

    İşletme   34

    Endüstri  31

    Turizm  28

    Temel bilim  28

    Eğitim  27

    Yemek  22

    Ticaret  22

    Analiz  20

    İş geliştirme  13

    İnsan kaynakları  13

    Çeviri  13

    Lojistik  12

    Gazeteci  11

    Askeriye  7

    İktisat   6

    Siyaset  1

    Din  1

    Belediye   1

    Genel Toplam  3794

    Güneli’nin kendisi de bir yazılımcı. Aradan geçen sürede o da yurtdışına göç etmiş. Şu anda Berlin’de. Yurtdışına neden gittiğini şöyle anlatıyor:

    “Bunun nedeni, kendimden ve çevremden gördüğüm kadarıyla, toplumun bir parçası olma hissini yavaş yavaş kaybetmek ve ortalama kültürden ayrışmak. Gezi’den sonra herkes bir şekilde kendi balonunda yaşamaya devam ediyordu. Ama 2016 Temmuzundan sonra insanlar yurtdışına yerleşme kararını daha bir gözlerini karartarak almaya başladılar. Benim tanıdığım yazılımcıların büyük bir kısmı bu süreçte yurtdışına, özellikle Avrupa’ya taşındı. Bu arada ben de Berlin’e gelme kararı aldım…”

    Teknolojiye tapanlardan değilim. Yazılımcılık da, doktorluk, öğretmenlik veya ev kadınlığı gibi bir iş neticede. Hiçbir iş kutsal değil. Veya hepsi birden kutsal.

    Ama ortada bir gerçek var: Dünya şu sıralar, yazılımcılar tarafından geliştirilen yeni teknolojiler (nesnelerin interneti, büyük veri vs.) öncülüğünde büyük bir değişimden geçiyor. Türkiye hiçbir zaman yazılımları ve yazılımcılarıyla tanınan bir ülke olmamıştı. Ama bu değişime  kör topal ayak uydurmaya çalışıyorduk. Bir avuç yazılımcının da göçüp gitmesi, değişimi tribünden çekirdek çitleyerek izlemekten başka bir anlam taşımıyor.

    Yazının devamı için