Balkanlar: Bir beraberlik hikayesi mi? Bir hegemonya öyküsü mü? (2)

2

Yeniden merhaba Balkanlardan

Talihsiz bir zamanda Balkanlar konusunu açtım, her zaman olduğu gibi sizler -Türkiyeliler- çok önemli ve bir türlü bitmeyen iç meselelerinizle meşgulsünüz. Bu defa da referandum var. Haklısınız ev toparlanmadan komşu davet edilmez ama, “bıktırdığınızı” umarım farkedersiniz.

Biz yazımıza kaldığımız yerden devam edelim.

[Bir ricam olacak: bu konudaki seri yazılardan birine rastladığınızda lütfen arşivden ilk yazıdan itibaren okumaya başlayın, zira birbirimizi anlayabilmemiz ve daha etkili katkı verebilmemiz için gerekli gözüküyor. Ayrıca farklı düşünen Arnavutlar olduğunu da dikkatten uzak tutmayın.] 

Efendim ilk yazıda Balkanların ve Türkiyenin birbirine farklı baktığından ve farklı beklentiler içinde olduğundan bahsetmiş ve müteakip yazılarda detaylara gireceğimi söylemiştim.

Gelin bu bölümde Balkanların güçlü milleti olan Arnavutları ele alalım.

Arnavutlar Balkanların “yükselen yıldızı”. Kosova ve Arnavutluk olmak üzere 2 devletleri var ve ayrıca Makedonya’da kurucu etnik unsur, nüfusun %30’undan fazlası Arnavut Makedonya’da.

Ayrıca Yunanistan, Karadağ ve Sırbistan’da da bazı bölgelerde hatırı sayılır nüfusa sahipler.

Balkanlardaki diğer toplumların nüfusları azalırken Arnavut kadını ortalama 4-5 çocukla milletini gelecek yüzyıla hazırlıyor. Tabii eğitebilirse.

Bu nüfus artışı Balkanların diğer topluklarında bulunmamakta.

Arnavutlar yakın tarihlerinden çok mutlu değiller, hatta bu sürecin kendi orijinal kimliklerini ve dinlerini değiştiren, geri kalmalarına sebep olan bir süreç olduğunu düşünmekteler.

Mutlu olmadikları bu dönem, Türkleri, İslamı ve Osmanlıyı tanıdıkları ve beraber oldukları, Osmanlı devletini birlikte yönettikleri dönem. Yani ‘’500 yil beraberdik’’ hikayesi.

Arnavut toplumu mutlu olmadığı 500 yıllık Türklerle beraberliği, hafızalardan, kimliklerden silerek 2500 yıl önce kurdukları İlir Krallığı kültür değerlerinden, tarihinden ve kahramanlık hikayelerinden yeni kimlik yazmayı tercih etmekteler. Böylece Ahmet, Mehmet, Hatice, Melikeler.. Arbër, Donika, Lindalara dönüşmekte.

İslam dini tartışmaya açılmakta, eskiden katolik oldukları ve esasen müslüman kimliğin, Avrupa Birliği vatandaşlığı ile ne kadar uyumlu olacağı konusu da, tartışmaların önemli gündem maddesi olmaktadır.

Arnavut toplumu Osmanlı sonrası sadece bugünkü Arnavutluk bölgesinde kendi devletini kurmuş, Kosova, Makedonya, Karadağ ve Sırbistan bölgelerinde yaşayan Arnavutlar, özellikle Sırpların zülmü altında siyasi bir yapı oluşturamadan bugünlere kadar gelmiştir. Osmanlı dönemi öncesi ve sonrası Sırpların Balkanlardaki hakimiyeti Arnavutları olumsuz etkilemiştir.

Yugoslavya projesınde bile Arnavutlar hakettikleri değeri bulamamıştır.

Osmanlının son yüzyılında ve sonrasında Balkanlarda gelişen olaylar, Arnavutlar açısından olumsuzlukların yaşandığı yıllar olmuş, bir yandan Sırplar ve Slavyen toplulukların arasında farklı coğrafyalardaki insanlarını toparlamaya çalışmış, diğer yandan kendi medeniyetini oluşturma çabaları içerisine girmiştir.

Bugünkü Arnavut milliyetçiliğinin 2500 yıl öncesinden kimlik arayışları, bütün Arnavutların birleştirilmesi ideolojisinin yaygın oluşu, etnik kimliğin dini kimliğin önüne geçişi, atalar dinine dönüş, aslında olanları, bu perspektiften, anlaşılır kılmaktadır.

Türklerin yakın tarihine olan benzerlikleri hissettiniz mi?

Silinmeye çalışılan hafıza aynı tarih dilimlerini kapsıyor ve şablon aynı.

Burada Türkiyelilerin tam anlayamayacağı, Arnavutların bugün yaşadıkları bütün olumsuzlukların sebebinin Türkler olması ve Arnavutların geçmişte Türklerle beraber olmaktan mutlu olmamaları.

Peki Arnavutlar neden böyle düşünüyorlar ve neden mutlu değiler?

Türkler, Osmanlı ve İslam konusunda doğru ve gerçek bilgilere ulaşamamış olabilirler mi?

Yoksa ciddi bir propagandanın mı etkisindeler?

Kimin işine gelir Arnavutların böyle düşünmesi?

Türkler gerçekten zülüm edici bir millet mi?

Bu kimlik arama meselesi romantik-masum bir konu mu, yoksa birilerinin stratejik projesi mi?

Belki de Arnavutlar haklı.

Peki 500 yıllık Türklerle beraber yaşadığı tarihini ve pek sevemediği dinini bir kenara bıraksa, Türkler, bu dostunu böyle, yeni kimliği ile, kabul edebilecek mi?

Arnavutlar yeni kimlikleri ile şimdiye kadar elde edemedikleri hangi başarıları elde edecekler?

50 yıl sonra bazı Arnavutlar, biz eskiden müslümanmışız ve müslümanlık çok mükemmel bir dinmiş, gelin eski dinimize dönelim derlerse!

Türkler, Osmanlının son yüz yılı ve genç Türkiye Cumhuriyeti sürecinde Arnavutlarla ne kadar benzeşiyor değil mi?

Türkler Atatürkçü olduklarında da, dindar olduklarında da bazı şeyleri başardılar, bazı şeyleri başaramadılar. Başarıları ve başarısızlıkları kimlikleri ile ilgili değildi.

Bütün bunları Arnavut toplumuna anlatabilecek miyiz, bilmiyorum.

Ama esas dostluk, arkadaşın hangi durumda olursa olsun, onu sevebilmekte.

O halde dostluğa dikkat edelim, gelecek yolculuğumuz buna bağlı olacak.

Şimdilik bu kadar.

Gelecek bölümde Arnavutlar ve din konusu daha ayrıntılı ele alınacaktır.

Saygılarımla

Görüşücez “detaylarda”

Hoşca kalın.

Adelina Sfishta-Gazeteci (Kosova)

2 YORUMLAR

  1. Giris muthis…., Balkanlardan bir ses getirdiginiz icin tesekkurler. Sucu kendinde aramayip, sucu baskalarina yikmak, cok kolayi ama ilersi icin umit vaad etmiyor. Bu sadece Arnavutluk icin degil herkes icin gecerli. Turkiye de su aralar Osmanli cok moda bununlar Turkiye geriye bakiyor ve ilersini ve onunu goremiyor. Eski kimligi almaktansa, degisen dunyada yeni kimlik tanimlamak daha dogru. Yeni yuzyilin ilk cegreginde Arnavutluk acrupaya, dunya da nasil bir yer alacak, sanati, ilimi, hukuku, teknolojisi ve sanayisi ile ne verebilecek. Gecmisi birakalim, ileriye bakalim.

  2. Cok onemli ve gercekci yazilar. Biz Turkiye insaninin “Osmanli Miti”ne ne kadar temelsizce taptigimizi acik ediyor. Bize gore “Osmanli her seyi ile muhtesem” ama “Kral ciplak” deyip daha gercekci yaklassak her bakimdan daha iyi olacak. Hem ic huzurumuz hem de uluslararasi iliskiler acisindan.

    En kotusu her hangi bir donemi nedensizce kutsamak ya da seytanlastirmak.

YORUM YAZ

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz