Pelikan bir kuştur

1
Latest posts by Emrullah Bayrak (see all)

Böyle bir konuya nereden merak saldığımı inanın ben de bilmiyorum. Birkaç gündür beynim ‘pelikan’ ile sarsılıyor. 

Aslında bir ara siyaset dünyamızın vazgeçilmezleri arasında pelikan da yer alıyordu. Ancak o çok gerilerde kalmıştı.

Yakın bir zamanda eski Başbakanlardan Ahmet Davutoğlu, bir röportajında ‘pelikan’ meselesini tekrar gündemimize taşımıştı. “Trol çetesi” olarak nitelendiriyordu:

“Pelikan çetesi denilen çete, herkes tarafından malum oldu. Bu bildirinin arkasındakileri biliyorum, kimlerden talimat aldıklarını biliyorum. Ben ne yaptım bu insanlara dedim. Acaba kendimde bir şey var mı dedim. Beni istifaya zorlamak istenen bildiri beni Alman ajanı ilan ediyordu. Ben ne yaptım ki bu kadar ağır bir ithamla karşı karşıya kaldım?”

Benim ‘pelikan’ merakım ise bu sırada değil Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bir ziyaretiyle hararetlendi. 

Erdoğan, Süheyb Öğüt ve gazeteci Hilal Kaplan’ın başında bulunduğu Boğaziçi Küresel İlişkiler Merkezi’ni ziyaret etmişti. Bosphorus Global, Ahmet Davutoğlu’nun AK Parti Genel Başkanlığı ve başbakanlıktan istifa ettirilme sürecindeki ‘pelikan bildirisi’ ile gündeme gelmişti.

Derken medya köşelerinde de ‘pelikan’ yazı serileri başladı. Bu yazılarda, ‘pelikan’ın siyasi yönü üzerinde duruluyordu. Hatta kimi yazarlar, Erdoğan’ın bu ziyaretiyle yeni parti kuracaklara bir nevi mesaj gönderdiğini ve onlarla nasıl mücadele edeceğinin işaretlerini verdiğini dahi iddia ediyordu ya da ziyareti öyle okuyordu.

Benim merak konum, ‘pelikan’ın siyasi yönüne değil kuş yönüne kaymıştı. 

Özelliklerini araştırınca gerçekten müthiş bir kuş türü olduğunu öğrendim. Bu sebeple ‘pelikan’ın böyle harcanıp gitmesine gönlüm razı olmadı. Şimdi gelin biraz siyasetten uzaklaşarak bu güzel kuşun özelliklerine birlikte göz atalım.  

www.kuslar.gen.tr‘ adlı internet sitesinden derlediğim bu bilgileri okuduğunuzda bakalım pelikan’ın güzel bir kuş olduğuna karar verecek misiniz?

Pelikan, su kenarlarında yaşayan ve kutan olarak da bilinen bir kuş ırkı. İlkbaharda çoğu kez uzaktan bakıldığında su üzerinde ya da karada tamamen pembe renkte görünen sürüler halinde bulunurlar. Aynı takım içinde yer alan aynaklar, kaşıkçılar ve balıkçıllar ise uzak akrabalarıdır.

Erişkin pelikanlar, saf beyaz ya da göz alıcı parlaklıkta pembedir. Gagasının altında genişleyebilen derimsi bir torba vardır. Ayaklarının dört parmağı da perdeli şeklindedir. Kesesinin içinde balık biriktirerek beslenirler.

Koloniler oluşturarak üreyen pelikanlar genel olarak toplu olarak avlanırlar. Yuvalarını genellikle sazlık bölgelerde ve toprak üstünde ot ve kamıştan yaparlar. Çok iyi şekilde yüzer ve uçarlar. Kanat açıklıkları üç metreye kadar ulaşabilir. Kış mevsiminde sıcak bölgelere göç ederler.

Az derin sularda avlanmayı tercih ederler. Gözleri pembe yüzünde rahatlıkla görülebilecek kadar koyudur. İki ya da üç tane yumurta yaparlar. Uçuşları güçlüdür ve toplu halde sarmal bir şekilde uçarlar. Kıvrık ve kabarık tepe tüyleri en önemli ayırıcı özellikleridir.

Erkekler genellikle dişilerden daha büyüktür ve gagaları da daha uzundur. Perdeli ayakları sayesinde çok iyi yüzücüdürler. Pelikanlar, 30 cm uzunluğa kadar olan balıklarla beslenirler. Suda yaşayan avlarını, su yüzünden ya da su yüzüne yakın olan derinliklerden alırlar. 

Boğaz keselerini genişleterek çok sayıda balık avlarlar. Ama su üstünde keselerindeki suyu boşalttıktan sonra avlarını yutarlar. Büyük olan balıkları yakaladıktan sonra havaya fırlatır ve havada yakalayıp yutarlar. Diğer pelikanlar, balık avlamak için genelde suya dalış yaparlar. Derin sularda pelikanlar genellikle yalnız başlarına avlanırlar. Derin yerlerde ise grup halinde avlanırlar.

Diğer kuşlarda olduğu gibi pelikanlar da çeşitli parazitlerden etkilenmektedir. Özellikle kuş sıtması, sivrisineklerle taşınır ve bu sivrisineklerin yoğun olarak bulunduğu yerlerde pelikanlar, bulundukları yeri terk etmek zorunda kalırlar. 

Sağlıklı olan pelikanlar, bitlerle başa çıkabilirler. Ama hasta olan pelikanların üstünde yüzlerce bit barınabilir. Bu da onların ölmelerini hızlandırır. Bazı kuşların boğaz keselerinin içi tamamen bitlerle kaplıdır. Çok zarar vermeseler de iltihaplanma ve kanama nedeniyle bitler kuşlara zarar verebilir.

1 Yorum

  1. Kendilerine pelikan adını verenler de yerli ve milli değiller.
    Adlarını yıllar önce gösterimde olan başrolünde Julie Roberts ın oynadığı pelican brief isimli filmden almışlar.
    Bizimkilerin başında olan kadının Julie Roberts ile ne güzellik ne de oyun gücü olarak hiç bir benzerliği yok.

YORUM YAZ

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz