Tasavvuf ve Tarîkatlar Konusunda Bazı İlkeler ve Ölçüler

2
gündogdu
Mehmet Gündoğdu
Latest posts by Mehmet Gündoğdu (see all)

1.Tasavvuf; biri Kur’an ve hadislerin özü, diğeri bu öz istikamette sûfîler tarafından geliştirilen şekil olmak üzere iki kısımdır.

İbadet, ahlâk ve dinî heyecandan, insanın iç dünyasını zenginleştirip ruhî ve mânevî yönden kendini geliştirmesinden ibaret olan birinci kısmı kabul etmek ve uygulamak her müslümanın için gereklidir.

İkinci kısım ise ihtiyarîdir. Zira özel bir hayat tarzıdır ve bir gönül meselesidir. Bu yola girmeyenlerin girenlere, girenlerin de girmeyenlere saygı göstermesi, hoşgörülü davranması gerekir.

2. Tasavvuf yolunu tutan ve tarîkata girenler diğer müslümanları küçümsemeleri doğru değildir. Zira kibir haram, tevazu farzdır.

3. Tasavvuf yolu ince bir yoldur ve bu yolda ehliyetli, kâmil bir rehbere ihtiyaç vardır. Her şey erbabından öğrenilirse doğru öğrenilmiş olur. Sahte, şarlatan şeyhlere aldanmamak gerekir.

4. Tasavvuf ince ve uzun olduğu kadar zor ve tehlikeli bir yoldur. Ebû Ali Rûzbârî, “Biz bu yolda bıçağın sırtı gibi bir noktaya ulaştık, azıcık sağa sola meyletsek cehenneme düşeriz” demiştir.

Çok kârlı olan bir işin riski de çoktur. Onun için bu yola giren kimse, şeytan, nefis, benlik, şöhret, şehvet, servet ve menfaat gibi tehlikelerin ve yalancı cazibenin çok olduğu bu yolda gayet ihtiyatlı ve son derece dikkatli olmalıdır.

5. Genel olarak sufiyyenin makbul ve muhterem saydıkları Bâyezîd-i Bistâmî ve İbn Arabî gibi mutasavvıfların, şeriatın hükümlerine aykırı görünen bazı fikir ve ifadelerine bakıp, hemen  tasavvuf ve tarîkatlar hakkında suizanda bulunmak ve acele hüküm vermek doğru değildir. Konuyu uzmanlarına sormak, yanlış anlamalara elverişli hususları onlarla müzakere etmek gerekir.

6. Derecesi ne kadar yüksek olursa olsun bir velî (hak dostu) günah işleyebilir. Peygamberlerden başka hiç kimde günahsız değildir.

Ancak günah işleyen velîler günahta ısrar etmezler, ederlerse velî sıfatını kaybederler. Fâsık ve fâcir (günahkâr) bir kişi, özel anlamda velî, yani Hak dostu olamaz.

7. Velîlerin, akıl ve dinî hükümlerle (şeriat ile) bağdaşmaz görünen sözlerini işitenler ve bu tür hallerini görenler bu konularda onları kendilerine örnek almamalı, delil saymamalı, kendileri şeriatın hükümlerine bağlı kalmalıdırlar.

Çünkü dinin açık hükümlerine, emir ve yasaklarına bağlı olmak esastır. Bu olmadan tasavvuf da olmaz, tarikat da olmaz.

8. Tasavvuf alanında müslümanlar asırlar boyu olgunlaşarak gelişen kültür birikimi ve gelenek sebebiyle zengin bir mirasa, büyük bir ilim ve irfan hazinesine sahiptir.

Bir müslüman tasavvuf kitaplarını okuyabilir, tasavvufî düşünceden yararlanabilir.

Ancak bunun için tasavvuf yoluna girmesi ve illaki bir şeyhe bağlanması gerekmez.

Ayrıca tasavvuf kitaplarında gördüğü her şeyi de doğru kabul etmemelidir. İnsan elinden çıkan her kitapta doğru da yanlış da vardır.

Yanlışı olmayan tek kitap Kur’ân-ı Kerîm’dir.

9. Bir velînin, velî olması için kerameti olması da şart değildir.  En büyük keramet iyi bir ahlâk sahibi olmaktır. Hatta istikamet (doğruluk, dürüstlük) kerametten üstündür.

Özellikle menkıbeleri ölçü almak her zaman doğru değildir. Çünkü menkıbelerin çoğu gerçek olmayan sanal hikayelerdir.

10. Sufiye veya bazı Velîler keşf ve ilham denilen bir yolla Allah’tan bazan özel bilgiler aldıklarını İddia etmişlerdir.

Keşf ve ilham yoluyla elde edilen en sağlam bilgiler bile ancak ilhama mazhar olan kişinin kendisi için delil olabilir.

Başkaları için bağlayıcı, delil değildir.

Bu tür bilgilerden yararlanmak için bunların Kur’an ve hadislerin açık ve kesin hükümlerine aykırı olmaması şarttır.  Ebû Saîd el-Harrâz’ın dediği gibi: “Zâhirî (açık) hükümlere aykırı olan her bâtın(gizli, bilinmeyen, beş duyu ile algınamayan) bilgi,  bâtıldır.

Vesselam.

Kaynaklar:

T.D.V, İslam Ansiklopedisi, “Tasavvuf” ve “Tarikat”maddeleri.

D.İ.B, Dini Kavramlar Sözlüğü, “Tasavvuf” ve “Tarikat” kelimeleri.

D.İ.B, İlmihal-I, İman ve İbadetler, s, 63-66.

2 YORUMLAR

  1. Saygi deger Hocam yazilarinizi severek okuyorum, Hkki Hukuku Adaleti ve güzel ahlaki da makalelerinizde bazen belirtiyorsunuz,insanlar yani bizler bunlardan yararlaniyoruz, yazilarinizin devamini diliyorum selam ve dua ile Ali ilhan

YORUM YAZ

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz